Memede şişlik, ağrı, kızarıklık ve bölgesel olarak ısı artışı gibi belirtiler gösteren mastit, meme iltihaplanmasından kaynaklanan bir tür enfeksiyondur. Çoğu zaman mastit emzirme ile ilişkilendirilse bile, farklı nedenlerden de kaynaklanabilmektedir. Granülomatöz mastit emzirmeden kaynaklanmaz ve meme kanserini taklit eder. Granülomatöz mastit olgularının bir bölümü mantar, tüberküloz, sarkoidoz ve lepra benzeri hastalıklardan dolayı oluşur. Bu yüzden granülomatöz mastit tanısı konulan tüm hastalar, bu hastalıklar açısından da değerlendirilmelidir. Eğer granülomatöz mastitin altında bu hastalıklardan biri yoksa idiopatik granülomatöz mastit tanısı konur. Vakaların büyük bir bölümü bu grupta yer alır. Granülomatöz mastit memede nadir şekilde karşımıza çıkan enflamatuar bir hastalık türüdür. Genellikle doğurganlık çağı devam eden kadınlarda rastladığımız granülomatöz mastit hakkında bilinmesi gerekenleri Adana’da hastalarına hizmet veren Genel Cerrahi Uzmanı Operatör Doktor Metin Altınkaya sizler için anlattı.
Geç doğurganlık döneminde bulunan kadınların hastalığı olarak da anılan granülomatöz mastit, memeyle ilişkili bağışıklık sistemi elemanlarının anormal derecede reaksiyon göstermesinin neticesinde meydana gelir. Benzer şekilde, yaşanılan bir travma veya enfeksiyonun sonucunda da granülomatöz mastit oluşabilir.
Gösterdiği semptomlar meme kanseri ile benzerlik arz ettiği için genellikle meme kanseri ile karıştırılmaktadır. Bu yüzden tıp dünyasında granülomatöz mastit, taklitçi hastalık olarak da anılır. Gerek radyolojik gerekse de klinik olarak meme kanseri ile karıştırılabilmektedir.
Bu hastalığın en yaygın karşılaşılan tipi idiopatik granülomatöz mastittir. Vakaların büyük bir bölümü bu grupta yer almaktadır. Bir hastaya granülomatöz mastit tanısı konulabilmesi için ilk olarak buna neden olabilecek sarkoidoz ve tüberküloz benzeri olasılıkların elenmesi gerekir.
Çoğunlukla 30 ve 40 yaş arası kadınlarda karşımıza çıkan bu hastalığın nedeni tıp dünyası tarafından kesin olarak bilinmemektedir. Ancak çok sayıda farklı sağlık problemi ile ilişkili olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Bu sağlık sorunlarını sıralamamamız gerekirse:
Bununla birlikte otoimmün etkenler ve enfeksiyon ajanları da granülomatöz mastit oluşumunda rol oynayan faktörlerdendir. Enfeksiyondan kaynaklanan granülomatöz mastit vakalarının temelinde çoğunlukla tüberküloz hastalığı yatmaktadır.
Brusella, parazit, mantar ve tifo gibi unsurlar da bu hastalığa neden olabilir. Özellikle idiopatik granülomatöz mastit olgularının nedeni tam olarak tespit edilemez. Genellikle doğumu takiben ilk iki sene içerisinde meydana gelir.
Granülomatöz Mastit olguları genellikle vücut sisteminin genelini etkilemeyen ancak bölgesel bazı problemler yaratan belirtilerle kendisini gösterir. Hastalar genellikle memesinde sert bir yumru hisseder ve bu şikayetle doktora başvururlar. Granülomatöz mastitin vücutta yarattığı belirtiler meme kanseri ile benzerlik gösterir. Bu özelliğinden dolayı taklitçi hastalık olarak da bilinir. Bu belirtileri sıralamamız gerekirse:
Granülomatöz mastit hastalığı taklitçi bir hastalıktır. Bu yüzden tedavi planlamasının doğru yapılması için hastalığın mutlaka doğru tanı alması gerekir. Belirtiler meme kanseri ile benzerlik gösterdiği için meme ultrasonografisi, meme MR’ı ve mamografi gibi tetkiklerle söz konusu durumun meme kanseri ile ilişkili olmadığı net bir şekilde saptanmalıdır.
Bununla birlikte dokudan veya apseden alınan numunelerde de tüberküloz testi uygulanır. Bu test çoğunlukla negatif sonuç verir. Kesin tanı için histopatolojik incelemeye ihtiyaç vardır. Yani kalın iğne biyopsisi yöntemi ile alınan örnek materyal, patolojik değerlendirme için patoloji laboratuvarına gönderilir. Bu değerlendirmenin ardından granülomatöz mastit tanısı kesinleştirilir.
Granülomatöz mastit hastalığının seyrine göre gözlem, tıbbi ya da cerrahi tedavi seçenekleri gündeme alınır. Söz konusu kitlenin meme kanseri ile bir ilişkisi olmadığı kanıtlandıktan sonra herhangi bir şikayet oluşmayan kitleler, çıkartılmadan takip altında tutulabilir. Bu süreç boyunca kitlede bir büyüme olup olmadığı gözlemlenir.
Tıbbi tedavide genellikle steroidlerden faydalanılmaktadır. Fakat steroid tedavisinin bazı yan etkileri ile karşılaşabiliriz. Bunlar glukoz intoleransı veya cushingoid şeklinde olabilir.
Apse oluşan granülomatöz mastit vakalarında drenaj uygulanması gerekir. Kitlenin şiddetli ağrılara neden olduğu durumlarda eğer çıkarılmak için uygun boyuttaysa cerrahi girişimle kitle dışarı çıkartılabilir. Cerrahi tedavinin ardından hastalık nüksederse steroid tedavisine başvurulur. Kimi zaman da kitleyi küçültmek ve cerrahi müdahale için uygun bir boyuta getirmek amacıyla da steroidler uygulanabilir. Nadiren de olsa yaygın tutulum gösteren granülomatöz mastit vakalarında doktor mastektomi yapılmasına karar verebilir.
Granülomatöz mastit, çoğu zaman gösterdiği belirtiler bakımından meme kanseri ile radyolojik ve klinik benzerlikler gösterir. Buna karşın meme kanserine dönüşmez veya meme kanserine neden olmaz.
Granülomatöz mastit rahatsızlığı belli dönemlerde kendisini tekrar edebilen kronik bir meme hastalığıdır.
Granülomatöz mastit kimi zaman gerileyebilen bir hastalıktır. Bu yüzden bazı vakalarda tedavi seçeneklerinden önce bir süre bekle gör yaklaşımı ile durum takip edilebilir. Fakat bazı vakalarda nükseden ataklar ve meme dokusunda ciddi şekil bozuklukları meydana gelebilir. Bu yüzden Genel Cerrahi Uzmanı bir hekim tarafından muayene edilmeli ve gerekli tedaviler uygulanmalıdır.
Copyright © 2025 Op. Dr. Metin Altınkaya Tüm Hakları Saklıdır.